Kraftpost – tabliczka pocztowa z Siemian

Na czym polega magia poszukiwania zabytków? Najkrócej można powiedzieć, że to profesja, która daje niecodzienne możliwości poznawania historii oraz odkrywania różnego rodzaju przedmiotów i wydarzeń z przeszłości danego regionu. Przykładem na to może być chociażby znaleziona przez Piotra Kuchtę  niewielka aluminiowa tabliczka w miejscowości Siemiany.

 

Kiedy w ostatnim czasie przygotowywałem sprawozdanie stowarzyszenia z przeprowadzonych przez jego członków poszukiwań zabytków w 2017 roku, Piotr Kuchta pokazał mi niewielką aluminiową tabliczkę z napisami w języku niemieckim zadając pytanie, co to może być? Wyjaśnił także, że tabliczka pochodzi z miejscowości Siemiany i została znaleziona przy drodze.  Okazana mi tabliczka posiada wymiary 8cm szerokości i 4 cm wysokości i widnieje na niej napis; „Leerung vor Abgang jeder Kraftpost nach Saalfeld (Ostpr.)”. Pozostałości farby wskazują, że pierwotnie była ona pomalowana na czerwono a litery na czarno. Oczywiście zarówno ja, jak i Piotr wiedzieliśmy, że na tabliczce wymieniona jest nazwa Zalewa (Saalfeld) ale nie wiedzieliśmy z czego ona pochodziła i co oznaczała.

 

 

Korzystając ze słownika języka niemieckiego udało mi się rozszyfrować, że na tabliczce zawarta jest informacja o treści „opróżnianie przed opuszczeniem do Zalewa”. Nie wiedząc dokładnie o co chodzi zwróciłem się o pomoc do  Kazimierza Madeli – badacza lokalnej historii z Jerzwałdu. Bardzo szybko uzyskałem odpowiedź, że tabliczka ma związek z pocztą transportowaną na trasie Siemiany-Zalewo.

 

Jak się okazało na początku XX wieku niemiecka służba pocztowa wprowadziła kombinowany transport osób i przesyłek pocztowych za pomocą autobusów i tą formę działalności nazwała Kraftpost. Samego słowa Kraftpost nie można przetłumaczyć dosłownie, można je odczytać jako np. transport pocztowy.

 

 

Autobusy z napisem Kraftpost kursowały po wyznaczanych liniach i zatrzymywały się na przystankach oznaczonych tą samą nazwą, gdzie zabierały pasażerów i pocztę ze skrzynek stojących przy tych przystankach .

 

 

Wiedząc już co oznaczają napisy na znalezionej tabliczce i z czym ma ona związek postanowiłem nieco zgłębić zagadnienie.  W niemieckim archiwum odnalazłem mapy z okresu od 1901 roku do 1935 roku, na których przedstawiono placówki i trasy pocztowe z terenu Prus. Analiza map wskazała, że w 1901 roku na terenie obecnej gminy Susz istniały trzy placówki pocztowe tj. w Suszu, Kamieńcu i Redakach. Przesyłki pocztowe były transportowane koleją oraz transportem drogowym na trasie Dzierzgoń – Stary Dzierzgoń -Kamieniec – Susz. Sytuacja ta uległa jednak zmianie w latach 30-tych XX wieku.

 

 

W maju  1932 roku kombinowany transport osobowo-pocztowy Kraftpost wprowadzono na trasie Saalfeld (Zalewo) – Gerswalde (Jerzwałd) – Schwalgendorf (Siemiany). Autobusy pocztowe kursowały cztery razy dziennie w obu kierunkach. Autobus z Siemian do Zalewa zatrzymywał się w Jerzwałdzie o godz.: 7.00, 12.00, 16.00 i 20.00  a z Zalewa do Siemian  o godz.: 9.00, 14.00, 18.00 i 22.00.

 

 

Istnieje duże prawdopodobieństwo, że okazana mi przez Piotra Kuchtę tabliczka pochodzi ze skrzynki pocztowej usytuowanej na przystanku Kraftpost w Siemianach, która była opróżniana przez kierowcę autobusu przy odjeździe do Zalewa. W dalszej kolejności kierowca dostarczał wyjętą korespondencję do urzędu pocztowego w Zalewie.  

 

Jeszcze wcześniej, bo najprawdopodobniej w 1925 roku transport osobowo-pocztowy Kraftpost został uruchomiony na trasie Susz (Rosenberg) – Kisielice (Freystadt). Fakt ten został odnotowany na mapie pocztowej z 1931 roku. Co prawda nie zostały na niej uwzględnione przystanki ze skrzynkami Kraftpostu w miejscowościach znajdujących się na tej trasie ale z całą pewnością taki przystanek znajdował się w Łęgowie (Langenau), gdzie już wcześniej funkcjonowała poczta oraz najprawdopodobniej w Bałoszycach (Gros Belschwitz).

 

 

Jak widać na powyższym przykładzie odnalezienie niepozornej, niewielkiej aluminiowej tabliczki doprowadziło do odkrycia dość ciekawych wydarzeń i faktów z przeszłości. Oczywiście artykuł ten w żaden sposób nie wyczerpuje tematyki związanej z funkcjonowaniem poczty na opisywanym terenie a jest jedynie przyczynkiem, który dał impuls do dalszego badania tego zagadnienia. I właśnie na tym polega magia poszukiwania śladów przeszłości, bowiem odnalezienie jakiegoś przedmiotu jest jedynie impulsem do odkrywania i zgłębiania tajemnic przeszłości…