Galea
Stowarzyszenie Historyczno-Badawcze „Galea” zostało założone w kwietniu 2017 roku przez Sylwię Zielińską, Sebastiana Zielińskiego, Przemysława Kulpę, Andrzeja Dwórznika, Mariusza Sikorę i Piotra Pilewskiego.
Przedstawicielem naszego stowarzyszenia jest Sebastian Zieliński.
Jesteśmy stowarzyszeniem, które od kilku lat zrzesza największą ilość osób pasjonujących się historią Susza
i historycznej krainy Pomezanii na terenie Powiatu Iławskiego.

Głównym powodem powołania do życia Stowarzyszenia Historyczno-Badawczego „Galea” była chęć odkrywania tajemnic z przeszłości Susza i regionu. Zakładając organizację zrzeszającą pasjonatów regionalnej historii, ustaliliśmy dwa filary określające obszar naszej działalności. Pierwszy filar to: prowadzenie działalności na rzecz ochrony i zachowania dziedzictwa historyczno-kulturowego ziemi suskiej i regionu. Drugi natomiast to: badanie i upowszechnianie wiedzy historycznej o regionie ze szczególnym uwzględnieniem historii Susza i okolic.
Jak do nas dołączyć?
Jeżeli interesujesz się przeszłością, chcesz poznać innych pasjonatów historii,
potrafisz działać zespołowo, lubisz nietuzinkowe projekty i pragniesz poczuć się jak Indiana Jones,
to nasze stowarzyszenie jest dla Ciebie.
Wystarczy pobrać i wypełnić poniższą deklarację członkowską, a następnie dostarczyć ją do naszej siedziby.
Składka członkowska wynosi zaledwie 15 zł za miesiąc.
Zanim złożysz deklarację członkowską, poznaj REGULAMIN naszego stowarzyszenia.
Swoje podstawowe cele realizujemy poprzez różnego rodzaju działania, tzn. prowadząc własne badania historyczne, organizując różnego rodzaju spotkania, edukując dzieci i młodzież, prowadząc działalność informacyjną, wydawniczą, współpracując z różnymi organizacjami, gromadząc regionalne zabytki oraz wiele innych. Już w pierwszych latach swojej działalności wdrożyliśmy kilka ważnych projektów, które doskonale wpisują się w działalność statutową oraz wyróżniają i określają naszą organizację. Lista naszych projektów nie jest zamknięta i z całą pewnością z biegiem czasu pojawią się kolejne działania.
Przykładowe działania i projekty realizowane przez nasze stowarzyszenie:

Własne badania historyczne.
Jako grupa przede wszystkim prowadzimy własne badania historyczne, które obejmują obszar trzech powiatów tj. iławskiego, kwidzyńskiego i sztumskiego. Badania te polegają na poszukiwaniu wszelkich materiałów archiwalnych, a także gromadzeniu pamiątek historycznych z obszaru będącego w zainteresowaniu stowarzyszenia. Dodatkowo prowadzimy poszukiwania ukrytych lub porzuconych zabytków ruchomych za zgodą Wojewódzkich Konserwatorów Zabytków w Elblągu i Gdańsku. Aktywnie współpracujemy z muzeami i archeologami, pomagając w różnego rodzaju przedsięwzięciach oraz badaniach archeologicznych. Posiadamy wieloletnie doświadczenie w zakresie rozpoznawania i ochrony zabytków, a w szczególności zabytków archeologicznych.
Rewaloryzacja cmentarza.
Tuż po założeniu stowarzyszenia w 2017 roku wdrożyliśmy swój pierwszy projekt. W latach 2017-2019 przeprowadziliśmy prace porządkowe na najlepiej zachowanym w naszej gminie starym cmentarzu ewangelickim zlokalizowanym w miejscowości Kamieniec. Przez dwa lata porządkowaliśmy teren, odnawialiśmy i naprawialiśmy istniejące nagrobki oraz odrestaurowaliśmy pomnik poświęcony ofiarom I wojny światowej. Projekt realizowaliśmy wspólnie z parafią pw. Matki Boskiej Królowej Świata w Kamieńcu przy współfinansowaniu ze środków publicznych Gminy Susz. Projekt zakończyliśmy opracowaniem i udostępnieniem obszernego sprawozdania z pełną dokumentacją nekropolii.


Muzeum Regionalne w Suszu.
Po niespełna dwóch latach działalności członkowie stowarzyszenia podjęli decyzję o utworzeniu prywatnej placówki muzealnej. Głównym powodem takiej decyzji była chęć prezentacji mieszkańcom Susza artefaktów odkrywanych podczas prowadzonych poszukiwań zabytków przez członków organizacji, ale także gromadzenie i ochrona wszelkich zabytków związanych z historią naszego miasta i regionu. Jeszcze w tym samym roku stowarzyszenie zarejestrowało swoje muzeum w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego nadając mu nazwę: „Muzeum Regionalne w Suszu” i jednocześnie zawarło porozumienie z Fundacją Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego odnośnie wynajmu zabytkowej synagogi celem utworzenia wystaw muzealnych. Przez kolejne dwa lata członkowie stowarzyszenia przy wsparciu ze strony mieszkańców, lokalnych firm i instytucji prowadzili remont wydzierżawionego budynku oraz przygotowywali pierwsze wystawy. Otwarcie Muzeum Regionalnego w Suszu dla zwiedzających nastąpiło w dniu 24 września 2021 roku. W naszym muzeum przedstawiamy historię oraz zabytki Ziemi Suskiej od pradziejów aż po lata 90 te. XX wieku. Placówka utrzymywana jest ze środków własnych stowarzyszenia oraz ewentualnych darowizn. Na wystawach prezentowane są zabytki pozyskane przez muzeum, ale zdecydowana większość została wypożyczona placówce z prywatnych zbiorów lokalnych regionalistów oraz zdeponowana przez Warmińsko-Mazurskiego Konserwatora Zabytków. Działalność Muzeum Regionalnego w Suszu opiera się na społecznej pracy członków stowarzyszenia. Muzeum nie zatrudnia żadnych pracowników, a stowarzyszenie nie osiąga żadnych dochodów z tytułu prowadzenia placówki.
Finckenstein 1807.
Jeśli mielibyśmy wskazać jedno działanie z całej dotychczasowej działalności, które najlepiej oddaje charakter naszego stowarzyszenia, to bez chwili wahania wskazalibyśmy projekt „Finckenstein 1807”. Kiedy w Suszu pada hasło: ”badamy regionalną historię” w odpowiedzi słyszymy „Galea” i nie jest to przypadek. Pobyt w 1807 roku cesarza Francuzów Napoleona I Bonaparte wraz ze swoją Wielką Armią w Kamieńcu to fakt powszechnie znany. Tak jak i to, że w owym czasie w Kamieńcu znajdowało się obozowisko kilkunastotysięcznej Gwardii Cesarskiej, czyli jednostek wojskowych podlegających bezpośrednio cesarzowi i dowodzonych przez niego. Przez ponad 200 lat lokalizacja obozowiska pozostawała nieznana. Jego poszukiwania przez lata były bezskuteczne aż do powstania stowarzyszenia „Galea”. Dziesięcioletnie poszukiwania lokalnych regionalistów w 2018 roku doprowadziły do zlokalizowania miejsca obozowania Gwardii Cesarskiej w 1807 roku w pobliżu Kamieńca. W 2019 roku narodził się projekt „Finckenstein 1807”. „Finckenstein 1807” – to projekt powierzchniowych badań archeologicznych realizowany przez stowarzyszenie „Galea” wspólnie z Muzeum w Ostródzie, nadzorowany przez archeologa Łukasza Szczepańskiego. Działania z udziałem kilkudziesięciu detektorystów polegają na odkryciu i zbadaniu obszaru obozowiska oraz ocaleniu odkrywanych tam zabytków. Zabytki odkrywane w trakcie realizacji projektu prezentowane są w Muzeum w Ostródzie oraz Muzeum Regionalnym w Suszu stanowiąc namacalne świadectwo niezwykłych wydarzeń z regionalnej historii.


Rocznik Suski.
To najmłodsze „dziecko” spośród dotychczasowych projektów Stowarzyszenia Historyczno-Badawczego „Galea”. Projekt wdrożony w 2021 roku będący odpowiedzią na próżnię, która pojawiła się po zawieszeniu publikacji czasopisma „Skarbiec Suski” redagowany przez Towarzystwo Miłośników Ziemi Suskiej.
„Rocznik Suski” jest publikacją redagowaną i wydawaną przez Stowarzyszenie „Galea” wspólnie z Muzeum Regionalnym w Suszu. Wydawany jest ze środków własnych stowarzyszenia i muzeum. Zakupu biuletynu można dokonać w sklepiku stacjonarnym Muzeum Regionalnego w Suszu przy ul. Wąskiej 5 oraz kontaktując się z przedstawicielem stowarzyszenia lub dyrektorem muzeum. Czasopismo sprzedawane jest w cenie 15-18 zł egzemplarz co stanowi równowartość kosztów produkcji jednego egzemplarza. Nakład „Rocznika Suskiego” to zaledwie 200 egzemplarzy, a więc nie jest to czasopismo powszechnie dostępne.
Rosenberg-Wzgórze Tajemnic.
„Rosenberg-Wzgórze Tajemnic” to najnowszy projekt naszego stowarzyszenia rozpoczęty w 2025 roku. Przedsięwzięcie polega na przeprowadzeniu prac porządkowych na obszarze dawnego, miejskiego wysypiska śmieci, które usytuowane jest w Suszu przy ulicy Wiejskiej. Nie są to jednak zwykłe prace porządkowe, a działania usystematyzowane o charakterze badawczym, które nadzorowane są przez archeologa Łukasza Szczepańskiego. Realizację projektu zaplanowano na lata 2025-2027. Jego celem jest ustalenie, w jakim czasie we wskazanym miejscu funkcjonowało wysypisko miejskie, a także odkrycie i ocalenie wszelkich artefaktów związanych z naszym miastem.
Nasz projekt ma charakter ratunkowy bowiem obszar, na którym prowadzimy swoje działania, niebawem będzie przeznaczony do sprzedaży pod inwestycje.
